አሜሪካ በኔታኒያሁ እና በሃማስ መሪዎች ላይ የእስር ማዘዣ ጥያቄን በአይሲሲ ወቀሰች፡ 'አስደንጋጭ' እና 'አሳፋሪ'

ዓለም አቀፍ የወንጀል ፍርድ ቤት (አይሲሲ) በእስራኤል ጠቅላይ ሚኒስትር ቤንያሚን ኔታንያሁ፣ በሃማስ መሪ ያሂያ ሲንዋር እና በሌሎች ከፍተኛ የእስራኤል እና የሃማስ ባለስልጣናት ላይ የእስር ማዘዣዎችን ጠይቋል። አይሲሲ እነዚህን ግለሰቦች እንደ ማጥፋት፣ ግድያ እና ማሰቃየት ያሉ ጦርነት ወንጀሎች እና ወንጀሎች ነው የሚፈርጃቸው።

የአይሲሲ ዋና አቃቤ ህግ ካሪም ካን ኬሲ ከጥቅምት 7, 2023 ጀምሮ ሃማስ በእስራኤል ላይ ጥቃት ከጀመረበት ጊዜ ጀምሮ ወንጀሎች መፈጸማቸውን የሚያመለክቱ ምክንያታዊ ማሳያዎች አሉ ብሏል። ይህ ጥቃት ወደ 40 የእስራኤል ሰዎችን ህይወት ቀጥፏል እንዲሁም ብዙ ንብረት አውድሟል።

አሜሪካ የአይሲሲን እርምጃ በጥብቅ ወቅሷል። ፕሬዚዳንት ጆ ባይደን ይህንን 'አስደንጋጭ' ብለውታል። የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር አንቶኒ ብሊንከን ደግሞ 'አሳፋሪ' ብለውታል። ብሊንከን ይህ ጥያቄ የዝምታ ስምምነት ጥረቶችን ሊያደናቅፍ እንደሚችል አስጠንቅቀዋል።

ኔታንያሁ እና የእስራኤል የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር እስራኤል ካትዝ አይሲሲ ሃማስን ከእስራኤል ጋር የሚያነጻጽር ድፍረቱን ጠይቀዋል። ሃማስም የአይሲሲን እርምጃ ወቅሷል፤ አይሲሲን ሰለባውን ከደላላው ጋር የማመሳሰል ድርጊት አድርጓል ብሏል።

አይሲሲ አሁን ማዘዣዎቹን ማውጣት አለማውጣቱን መወሰን አለበት። ማዘዣው ከወጣ አይሲሲን ጸድቀው ያፀደቁት አገሮች እነዚህን ግለሰቦች ለማሰር ዕድል ካገኙ ይህንን ማድረግ ይኖርባቸዋል።

የአይሲሲው ውሳኔ ተጽዕኖ

የአይሲሲ ውሳኔ በእስራኤል እና በፍልስጤም ግጭት ሂደት ውስጥ ትልቅ ተፅዕኖ ሊፈጥር ይችላል። እስራኤልም ሆነ ሃማስ ይህንን እርምጃ አልተቀበሉትም። ይህም ለወደፊት የሰላም ሂደት እንቅፋት ሊሆን ይችላል።

በተጨማሪም አሜሪካ አይሲሲ ለእስራኤል ያለውን ድጋፍ አሳይቷል። ይህም አሜሪካ በእስራኤል-ፍልስጤም ግጭት ላይ ያለውን አቋም ያረጋግጣል። አሜሪካ እስራኤልን እንደ ቁልፍ አጋሯ ትመለከታለች እና የእስራኤልን ደህንነት ለመጠበቅ ቆርጣለች።

የአይሲሲ ውሳኔ ምክንያቶች

አይሲሲ የእስር ማዘዣዎቹን ለምን እንዳስፈለገ ግልፅ ምክንያቶችን ሰጥቷል። በዋናነት ከጥቅምት 7, 2023 ወዲህ ሃማስ በእስራኤል ላይ በፈፀማቸው ጥቃቶች ምክንያት ነው።

የአይሲሲ ዋና አቃቤ ህግ ካሪም ካን ኬሲ ከፍተኛ የእስራኤል እና የሃማስ ባለስልጣናት ማጥፋት፣ ግድያ እና ማሰቃየት ያሉ ወንጀሎችን መፈፀማቸውን የሚያረጋግጡ ማስረጃዎች መኖራቸውን ገልፀዋል።

ይህም አይሲሲ በእስራኤል እና በሃማስ ላይ እርምጃ ለመውሰድ በቂ ምክንያት እንዳለው ያመለክታል። አይሲሲ ለዓለም አቀፍ ህግ ተገዢ የሆኑ ወንጀሎች ላይ የሚፈረጅበት ሥልጣን አለው።

ወደፊት ምን ይሆናል?

አይሲሲ አሁን ማዘዣዎቹን ማውጣት አለማውጣቱን መወሰን አለበት። ይህ ውሳኔ ወደፊት በጣም ወሳኝ ተፅዕኖ ሊኖረው ይችላል።

ማዘዣዎቹ ከወጡ ተከሳሾቹ በእስር ሊቀመጡ ይችላሉ። ይህም ለእስራኤል እና ለሃማስ ፖለቲካዊ ውጤቶች ሊያስከትል ይችላል። በተለይም ጠቅላይ ሚኒስትር ኔታንያሁ እና የሃማስ መሪ ሲንዋር ላይ ትልቅ ተፅዕኖ ሊፈጥር ይችላል።

በሌላ በኩል ደግሞ ማዘዣዎቹ ካልወጡ አይሲሲ ተቃውሞ ሊደርስበት ይችላል። አንዳንድ ወገኖች አይሲሲ ለእስራኤል እና ለሃማስ ባለስልጣናት ተጠያቂነት ያለመጠየቁን ሊወቅሱት ይችላሉ።

በማንኛውም ሁኔታ ይህ ጉዳይ ለተወሰነ ጊዜ በዓለም አቀፍ ማህበረሰብ ትኩረት ስቦ የሚቆይ ይሆናል። በእስራኤል እና በፍልስጤም ግጭት ላይ ትልቅ ተፅዕኖ ሊያሳድር ይችላል። ምንም እንኳን ውጤቱ አሁንም አልተወሰነም።